مراحل تولید کتاب و چاپ کتاب
مراحل تولید کتاب
آنچه را که درباره مراحل چاپ کتاب قبلا توضیح داده شد، می توان در سه مرحله تولید کتاب (تولید فرهنگی، تولید فنی – هنری، و تولید چاپی) شرح داد.
1. تولید فرهنگی
از موقعی که خبر(دست نویس یا تایپ شده) از صاحب اثر(مؤلف/مترجم) گرفته می شود تا تولید فنی – هنری را دربر می گیرد؛ یعنی این مرحله از تولید کتاب، کلیه کارهایی را که لازم است بر روی متن انجام شود تا متن برای انجام امور فنی کتاب وارد مرحله تولید فنی – هنری شود، دربر می گیرد، که عبارت اند
– بررسی و ارزشیابی دست نوشته های تحویل شده،: نوشته ها از نظر ساختاری و محتوایی مورد بررسی قرار میگیرند
– تهیه گزارش های فنی درباره آنها: ایرادات و اشکالات کتاب یادداشت می شود
– ویراستاری (انواع ویرایش متن و ترجمه: متن از نظر ادبی و علمی ویراستاری می شود
– آماده سازی آثار برای چاپ
– تهیه نمایۂ کتاب
– حروف چینی، – نمونه خوانی
. عوامل دست اندرکار
– سرویراستار
– ویراستار (ویراستاران) ارشد
– ویراستاران (علمی، نگارشی – ادبی، فنی)
— ویراستیاران(کمک ویراستاران، دستیار ویراستاران)؛
.
ا. مرحله آماده سازی کتاب در نمودار مراحل چاپ کتاب در واقع دو مرحله تولید فرهنگی و تولید فنی – هنری به اضافه دریافت مجوزها را دربر می گیرد
– نسخه پردازان، نمونه خوانان.
۲. تولید فنی – هنری
از پایان تولید فرهنگی شروع میشود تا اثر نهایی آماده چاپ تحویل چاپخانه شود(یعنی تا قبل از چاپخانه یا پیش از تولید چاپی را دربر می گیرد. در این مرحله، کلیه امور لازم از جهت فنی و هنری مثل طرح جلد، صفحه آرایی، .. بر روی اثر انجام می شود، که عبارت اند از:|
– تعیین قطع کتاب؛
– تصمیم گیری درباره صورت ظاهری کتاب
– تعیین اندازه و قلم حروف همه قسمت های کتاب؛
– تعیین محل و چگونگی قرار گرفتن جدولها، نمودارها، نقشهها، و هرگونه تصویر یا تدبیر بصری، یا آرایه ها و مواد تزیینی دیگر کتاب؛
– صفحه آرایی و قراردادن جای هرز جزء در هر صفحه، مانند عنوان اصلی و فرعی، سرصفحه، پاصفحه، شماره صفحه؛
– تصمیم گیری درباره چگونگی شماره گذاری صفحه
– طراحی جلد، روکش و برگه های تبلیغاتی کتاب
– بررسی و بازبینی تک تک این موارد در مراحل مختلف. اصول کلی و مشترک پذیرفته شده در تولید هنری
– ایجاد یکدستی و یکنواختی در میان هر یک از اجزای کتاب
– همراه کردن تنوع با یکدستی برای جلوگیری از خستگی و کسالت خواننده
— مراعات توازن و نسبت میان اجزاء – مراعات ابعاد و اندازهها. عوامل دست اندرکار
– طراح و صفحه آرا(درواقع، ویراستاران هنری)
٣. تولید چاپی
از ورود متن و طرح جلد به چاپخانه شروع میشود و تا مرحله پخش یا توزیع را دربر می گیرد. در این مرحله، کلیه موارد مربوط به چاپ و صحافی انجام می گیرد و کتاب آماده تحویل به بازار می شود، که عبارت اند از:
– برآورد هزینه تولید چاپی کتاب
– انتخاب چاپخانه و شیوه چاپی مناسب
– تنظیم جدول زمانی تولید؛ – تهیه کاغذ مناسب، مقوای جلد و مواد لازم دیگر برای کتاب
– عقد قراردادهای لازم و نظارت فنی بر چاپ
– ایجاد هماهنگی با بخش های دیگر مؤسسۀ نشر برای اعمال نظارتهای فنی لازم
– بررسی نمونه نهایی و حصول اطمینان از آماده بودن کتاب برای تکثیر (معمولا با همکاری بخش تولید فرهنگی)؛
– عکاسی، روتوش و بررسی فیلم ها برای چاپ به شیوه افست
– فرم بندی، مونتاژ؛ – تهیه و کنترل نمونه اوزالیدی؛
آخرین بررسی و در صورت لزوم اعمال آخرین اصلاحات در نمونه اوزالیدی
– تبدیل فیلم به زینک و در شیوه های چاپ بدون فیلم، بررسی نمونه چاپی – چاپ و تكثير
– تنظیم نمونه های چاپی و صحافی «تا» و «ترتیب»؛ – چاپ روکش جلد
– فرستادن نمونه هایی از کتاب پیش از پخش برای مسئولان کتاب؛
– و به طور کلی، کنترل کیفیت، که یکی از مهمترین وظایف مدیر تولید چاپی (ناظر چاپ) است.
پاسخ دهید