نکاتی در مورد شابک

در كشور ما اكثراً تجارت كتاب بدون كامپيوتر صورت مي گيرد. آيا عضويت در نظام شابك براي ما مفيد است؟

براي استفاده از شابك، اجباري به داشتن كامپيوتر نيست، شماره10 رقمي شابك، شما و ساير مردم را از اشتباهات احتمالي در ثبت مشخصات كتاب شناختي حفظ مي كند؛ همچنين اگر در صدد صدور كتاب هايتان به ساير كشورها هستيد بدون شابك ، كتاب هايتان فرصتي براي حضور در فهرست هاي كتاب و همچنين بازارهاي بين المللي را نخواهند داشت

چرا بايد از شابك استفاده كنيم ؟

استفاده از شابك براي ناشران و كتابفروشان مفيد است، زيرا آنها تمايل دارند كتابهاي خود را بفروشند؛ امروزه بدون بهره-گيري از تكنولوژي¬هاي جديد سفارش و توزيع كتاب بسيار مشكل است و پيش نياز استفاده از كامپيوتر براي توزيع و سفارش مكانيزه استفاده از شابك است. بدون استفاده از شابك مشخصات كتاب¬ها در فهرست¬هاي ماشيني وارد نشده و مردم از وجود آنها مطلع نمي¬شوند و در صورت اطلاع به خاطر دردسرهاي سفارش دستي از سفارش آن صرف نظر خواهند كرد

با توجه به اين كه در كشور ما زيربناي كارآمدي در حوزه كتاب وجود ندارد، آيا استفاده از شابك ضروري است ؟

بله! شابك مي تواند ابزاري مطلوب و مناسب براي‌ ايجاد زيربنا و هماهنگي با ساير كشورها باشد

من كتاب هايم را از طريق شابك مي فروشم ، اما ساير محصولات از جمله اسباب بازي ها را نه . با توجه به اين كه شابك فقط مخصوص كتاب است براي فروش ساير محصولات، چه بايد بكنم؟

راي اين محصولات از ساير نظام هاي‌ شماره گذاري ، استفاده شود؛ مانند نظام شماره گذاري بين المللي كالا (EAN)، البته تجهيزات مدرن پويشگرها (رمزينه خوان ها) توانايي خواندن و پردازش انواع رمزينه را دارند.

سازمان EAN خواستار عضويت موسسه ماست. آيا عضويت در آن اجباري است؟

گر شما فقط‌ مي‌خواهيد شابك‌  هاي خود را به در شكل‌ رمزينه‌ استفاده‌ كنيد (كتاب‌ منتشر مي‌كنيد) اجباري‌ به‌ عضويت‌ نداريد، اما با توجه‌ به‌ اين‌ كه سازمانهاي‌ EAN (توليد كنندگان خدمات رمزينه) ساير خدمات‌ مربوط‌ به‌ تجارت‌ كالاها را پشتيباني‌ مي‌كنند، مانند شماره‌هاي‌ نشاني‌ الكترونيكي‌ (كدهاي‌ محلي‌)، تبادل‌ الكترونيكي‌ اطلاعات‌ (EDI) و… عضويت در آنها مفيد است. براي‌ اطلاع‌ بيشتر به‌ سازمان‌ EAN كشورتان‌ مراجعه‌ كرده‌، و خدمات‌ آن‌ها را بررسي‌ نماييد.

در حال‌ انتشار كتابي‌ به‌ زبان‌ خارجي‌ هستم‌. آيا بايد شابك‌ كتاب‌ را از كشوري‌ كه‌ كتاب‌ به‌ زبان‌ آن‌ نوشته‌ شده است‌، اخذ كنم‌؟

خير، در هر كشوري ناشر كتاب بدون توجه به زبان آن، شابك اختصاص دهد

من در حال ويرايش‌ كتابي‌ هستم‌، آيا براي ويرايش‌ جديد، بايد شابك‌ جديدي‌ اختصاص دهم؟

غييرات اساسي‌ در متن‌ باعث اختصاص شابك‌ جديدي‌ مي شود؛ همچنين‌ ويرايش‌ صفحه‌ عنوان‌ و پشت‌ صفحه‌ عنوان‌ (شناسنامه‌ كتاب‌) يك‌ ويرايش‌ همراه‌ با تجديد نظر اساسي‌ محسوب مي شود‌ و بايد شابك‌ جديدي‌ به‌ آن‌ اختصاص‌ يابد.

آيا تجديد چاپ‌ بدون‌ تغيير متن‌، يا صحافي‌، باعث اختصاص شابك‌ جديدي‌ مي‌شود؟

خير، عدم‌ تغيير متن‌، شكل‌ يا صحافي‌، شابك‌ جديد را موجب‌ نمي‌شود.

به‌ دلايل‌ بازرگاني‌ در تجديد چاپ‌ مي‌خواهم‌ شابك‌ جديدي را روي‌ كتاب‌ها درج كنم‌. آيا اجازه‌ اين‌ كار را دارم‌؟

خير

در حال‌ تجديد چاپ‌ كتابي‌ هستم‌ كه‌ قيمت‌ آن‌ تغيير كرده‌ است‌. آيا شابك‌ جديدي‌ بايد اختصاص‌ دهم‌؟

خير، تغيير قيمت‌ كتاب‌، نيازي به شابك‌ جديد ندارد.

آيا در صورت‌ عوض‌ شدن‌ عنوان‌، بايد از شابك‌ جديدي‌ استفاده‌ شود؟

له‌، در صورت تغيير عنوان‌ بايد از شابك جديد استفاده شود.

اگر من‌ تمام‌ شماره‌هاي‌ پيش‌ شماره‌ اختصاصي خود را استفاده‌ كنم‌، چه‌ اتفاقي‌ مي‌افتد؟

در صورت‌ نياز، پيش‌ شماره‌ ديگري‌ با ظرفيت‌ شماره گذاري‌ بيشتر به نتشارات‌ شما اختصاص‌ مي‌يابد. اين‌ پيش شماره‌ به‌ پيش‌ شماره‌ قبلي‌ اضافه‌ مي شود و‌ جايگزيني‌ براي‌ آن‌ نيست‌.

آيا مي‌توان‌ از شابكي كه‌ قبلاً براي‌ كتابي‌ استفاده‌ شده‌، و آن كتاب در حال‌ حاضر در بازار موجود نيست، دوباره‌ استفاده‌ كرد؟

خير، هر شابك‌ براي‌ عنوان‌ خاص‌، ويرايش‌ و يا صحافي‌ خاص‌ از آن‌ براي‌ هميشه‌ اختصاص مي¬يابد؛ حتي‌ اگر در بازار موجود نباشد.

در حال‌ انتشار اثري‌ چند جلدي‌ هستم‌. آيا يك‌ شابك‌ براي‌ كل‌ دوره‌ كافي‌ است؟

ر اساس‌ دستورالعمل‌ شابك‌، علاوه‌ بر شابك‌هاي‌ هر جلد، يك‌ شابك‌ دوره‌ براي‌ كل‌ جلدها اختصاص‌ مي يابد‌.

امتياز كتاب هاي انتشارات‌ ديگري‌ را خريداري‌ كرده‌ام‌ كه‌ قبلاً يك‌ پيش‌شماره‌ شابك‌ داشته‌ است‌. كليه‌ كتاب‌هاي‌ آن‌ با نام‌ انتشارات‌ من‌ توليد خواهند شد. آيا مي‌توانم‌ براي‌ كليه‌ عنوان‌هاي‌ آن‌ ناشر از شماره‌هاي‌ خود استفاده‌ كنم‌؟

در صورت‌ تجديد چاپ‌ كتاب‌ها به‌ نام‌ ناشر‌ جديد، مي‌توانيد از شابك‌هاي‌ خود استفاده‌ نماييد.

در حال‌ انتشار نشريه اي ‌ هستم‌، از شابك‌ بايد استفاده‌ كنم‌ يا شابن‌ (ISSN)؟

در صورتي كه نشريه شما يك تك نگاشت محسوب مي شود يك‌ شابن‌ براي‌ كل‌ دوره نشريه‌ بايد استفاده شود‌ و هر يك‌ از شماره‌هاي‌ آن‌، منحصراً شابك‌ خود را دريافت‌ خواهند كرد.

کتابی را قبلاً برای دريافت مجوز و فهرست ويسی ارسال نموده  ام، ولی بنا به دلايلي از چاپ آن کتاب منصرف شده ام. آيا می توانم آن شابک را به کتاب ديگری اختصاص دهم؟ با وجود اينکه در فيپا و کارت مجوز درج شده است؟

له، به شرطی که انصراف از چاپ كتاب را به کتابخانه ملی، واحد شابک خانه کتاب و اداره کتاب اعلام نماييد.

در نشر کتابی با ناشر ديگر همکاری می¬کنم، اختصاص شابک برای اين کتاب به چه صورت است؟

شابک ناشری که مسؤل پخش کتاب است، روی کتاب درج شود. البته هر دو ناشر مي¬توانند شابك خاص خود را روي كتاب درج نماييد (به شرط ذكر نام هر ناشر جلوي شابك).

بنا به سفارش يک سازمان کتابی در دست چاپ داريم، آيا به عنوان ناظر چاپ می توانيم از شابک خود استفاده کنيم يا خير؟ چون سازمان مورد نظر شابک ندارد.

خير. سازمان می تواند نسبت به دريافت شابک برای کتاب مورد نظر اقدام نمايد.

در کتابهايی که به شکل چند جلدی به چاپ می رسند و دارای شابک دوره هستند آيا درج بارکد دوره الزامی است؟

خير، مگر اينکه کتاب ها فقط به صورت دوره به فروش برسند

آيا قطع های مختلف کتاب (جيبی، وزيری و …) و جلدهای مختلف (شوميز، کالينگور و …) شابک مستقلي خواهند داشت ؟

بله.

آيا درج شابک روی کتاب به معنی ثبت اثر از لحاظ حق مولف (Copyright) است؟

خير، ثبت اثر توسط کتابخانه ملی صورت می گيرد.

در حال انتشار کتابی براي پخش در خارج از ايران هستم، آيا شابك را بايد از كشور مورد نظر اخذ كنم؟

خير، شابک ناشر کتاب روی اثر درج خواهد شد.

يا نيازي به درج شابك روي قرآن کريم و کتابهای مفاتيح و دعا است؟

له. تمام كتابهايي که منتشر می شوند، نياز به شابک دارند.

من در حال انتشار اثری همراه با لوح فشرده (CD-ROM) هستم آيا نياز به استفاده از شابک مستقلی برای لوح فشرده است؟

خير، مگر اينكه لوح فشرده به تنهايی و بدون نياز به کتاب قابل استفاده باشد.